Terapia fotodynamiczna (PDT)

Terapia fotodynamiczna (PDT)

Terapia fotodynamiczna (PDT – ang. Photodynamic Therapy) jest nieinwazyjną, selektywną i bezpieczną formą leczenia, wykorzystującą nietoksyczne substancje fotouczulające (kwas 5-aminolewulinowy – ALA) oraz wiązkę światła o określonej długości fali (630 mnm). Niejednokrotnie stanowi metodę alternatywną w stosunku do leczenia chirurgicznego, gdyż nie powoduje zbliznowaceń czy okaleczenia. Pozwala natomiast na maksymalne oszczędzenie zaatakowanych procesem chorobowym tkanek.

Pod wpływem światła substancje fotouczulające stają się toksyczne dla nieprawidłowych komórek (takich jak komórki dysplastyczne, czy nawet nowotworowe), prowadząc do ich uszkodzenia i obumarcia. Terapia fotodynamiczna wykazuje się również skutecznością w zwalczaniu drobnoustrojów, takich jak bakterie, grzyby czy wirusy (w tym HPV).

Niezbędnym elementem zapewniającym powodzenie terapii jest tlen obecny w tkankach, zatem terapia ta jest skuteczna jedynie w przypadku dobrego unaczynienia, a więc i utlenowania zmienionych tkanek. Dokładny mechanizm działania polega na łączeniu się substancji fotouczulającej z lipoproteinami niskiej gęstości (LDL), będącymi składowymi błon komórkowych. W następstwie działania światła o określonej długości fali oraz natężenia dochodzi do powstania dużej ilości wolnych rodników tlenowych, które z kolei działają uszkadzająco na komórkę. Uszkodzenia mogą być subletalne, powodując przejście komórki na drogę programowanej śmierci (apoptoza). Uszkodzenia struktury komórki mogą być również na tyle duże, że prowadzą do jej obumarcia (martwicy).

Wybiórcze działanie uszkadzające nieprawidłowe komórki wynika z ich zwiększonej zdolności wyłapywania i gromadzenia substancji fotouczulającej. Z tego powodu tkanki zdrowe sąsiadujące z tkankami zmienionymi nie ulegają uszkodzeniu podczas naświetlania.

Podczas naświetlania wiązka światła o długości fali 630 nm wnika w tkanki na głębokość kilku milimetrów (najwyższa skuteczność na głębokości do 3,5-4 mm).